ГБУ РС(Я) «Якутский государственный объединенный музей
истории и культуры народов Севера им. Ем. Ярославского»
ГБУ РС(Я) «Якутский музей»
Уларытар кэм кэлбэтэ дуо?

Культура уонна духуобунас Министиэристибэтин иһинэн үлэлиир музейдар ситимнэрин туһунан Бырабыыталыстыба № 318 уурааҕа 1999 сыллаахха тахсыбыта. Бу уураах музейдар правовой тэрээһиннэрин мэктиэлиир этэ. 7 музей республика, 29 музей улуус бюджетыттан үбүлэнэрин кэрэһэлиирэ. Уураах тахсыбыта 15 сыл буолла, дьыл-күн барар, уларыйыылар тахсаллар. Россия Федерациятын №131 сокуонунан баай-дуол государственнай уонна муниципальнай бас билиигэ арахсар. Ити сокуон чэрчитинэн нэһилиэккэ баар музейдар, нэһилиэк бюджетыттан үбүлэниигэ киирбиттэрэ.

Мэҥэ Хаҥалас музейдарыгар тохтуоҕу баҕарыллар. Саҥаны, сонуну тобула сатааһын үчүгэйдээх эрээри, аһара түһүүлэр тахсаллар. Нэһилиэк үбүн кэмчилиир туһуттан, кульура тэрилтэлэрин музейы, библиотеканы, кулуубу биир дьиэҕэ олохтоон култуурунай киин иһинэн үлэлэтэр санаа үөскээбитэ. Оччоҕо, биллэн турар, сырдатыныыга, ититиигэ кэмчилээһин тахсара чуолкай. Тэрилтэлэр правовой статустара, штаттара оннунан хаалыахтаах этэ. Оттон тус-туһунан дьиэлээх тэрилтэлэргэ туох кэмчилээһинэ тахсарый.

Төҥүлүгүгэ кулууп, библиотека, музей биир уопсай дьиэлэннилэр. Бу үчүгэй тэрээһин, ол гынан баран диирбитигэр тиийэбит, музей үлэһитигэр фонда харайааччы штатын эрэ биэрбиттэр. Бу дуоһунаска сылдьан экскурсия, араас тэрээһиннэри ыытыахтаах, лекция ааҕыахтаах, выставка туруоруохтаах. Экспонааттарын сурукка, учуокка ылыахтаах. Музей правовой өттүнэн кулуупка бас бэринэр.

Тыыллыма Лоомтукатыгар музей туспа дьиэлээх, култуурунай киин тиһигэр киллэриллибит. Сэбиэдиссэйи фонда харайааччы штатыгар көһөрбүттэр. Өссө онто штат 0,5. Хамнаска кэмчилээһини таһаарбыттар. Музей үлэһитэ улаханнык көйгөтүллүбүт. Музей эмиэ кулуубка бас бэринэр.

Төхтүргэ музей култуурунай киин тиһигэр киирэр. Туспа тэрилтэ буолара тохтообут. Музей үс үлэһиттээх, сэбиэдиссэй сүрүннүүүр специалист диэн штакка көһөрүллүбүт, кулууб баһылыыр-көһүлүүр.

Тараҕай Табаҕатыгар эмиэ музей култуурунай кииҥҥэ бэриллибит. Музей кулууб дьаһалыгар киирбит.

Моорук Суолатыгар музей үлэһитэ фонда харайааччы штатыгар сылдьар.

Үөһэ Бүлүү улууһугар Нам Хомустааҕар нэһилиэк баһылыгын уурааҕынан музейы саптылар. Нэһилиэк историятын кэпсиир экспонааттар хатанан, дьылҕалара иэрэҥ-саараҥ турар.

Дойдуга култуура сыла биллэриллибит кэмигэр култуура тэрилтэтин сабыы хомолтолоох.

Боотулуга музей үлэһитин штаата суох. Боескоров Т. С. сүрэҕин баҕатынан, хамнас аахсыбакка эрэ, музей экспонааттарын көрөр-истэр.

Кэнтиккэ директор дуоһунаһыгар хаалбыт эрээри, музей эмиэ култуура киинигэр бэриллэн, туспа тэрилтэтэ хааччахтаммыт.

Сокуоннар сөпсөсспөт өрүттэрэ күөрэйэн тахсаллар. Улуустааҕы култуура управленийата нэһилиэк баһылыктарын сокуоҥҥа хаайтаран дьаһайар бырааба суох. Култуура

Министиэристибэтин ыйыыта рекомендаательнай эрэ буолар. Баһылык ону ылынара ылыммата үтүө көҥүлэ. Сокуон кини өттүгэр.

Музей сүдү суолтатынан өбүгэлэрбит тутта сылдьыбыт малларын көрүү-харайыы, эдэр ыччакка көрдөрөн, кини тыыныгар саха уратытын көлүөнэттэн көлүөнэҕэ тиэрдии, иитии буолар. Музей маллара сыа-сым курдук тутуллан, сааһыран истэхтэрин аайы кинилэр суолталара өссө үрдүүр. Ити ааттаммыт музейдарга аҕа көлүөнэ тугунан да кэмнэммэт баайа хараллан сытар. Сотору кэминэн Кыайыы 70 сылын бэлиэтиэхпит. Аҕа көлүөнэ хорсун сырыытыгар олоҕуран, патриоизм тыынын иитиигэ музей суолтата өссө үрдүө турдаҕа.

Россия Култууратын Министиэристибэтэ уурах таһаарбыта, 1997 сыл тохсунньу 1 күнүгэр дылы музей кинигэтигэр эридьиэстэммит маллар Российскай Федерация бас билиитигэр киирэллэр. Онон музейдар федеральнай суолталаах экспонааттары харайаллар. Сүтэр-иҥэр күнүгэр ирдэбилэ да обургу буолуохтаах.

Эрдэ-сылла сыыһа хамнаныы дьаһалларын көтүрэн, музей туспа тэрилтэ буоларын төннөрүөххэ, нэһилиэк музейдарыгар сөптөөх штааты көрүөххэ. Өрөспүүбүлүкэҕэ музейдар ситимнэрин хос сөргүтэн, нэһилиэккэ музей туспа тэрилтэ буоларын мэктиэлиир Бырабыыталыстыба уурааҕа тахсара наада буолла.

Ем. Ярославскай аатынан музей үлэһитэ
Николай Федоров